Prof. dr hab. Piotr Fiszeder z Katedry Ekonometrii i Statystyki otrzymał grant z Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu Opus 26 LAP (HS4) na realizację projektu pt. „Premia za ryzyko wariancji: spostrzeżenia z krótkoterminowych opcji, analizy przekrojowej oraz czynników sprawczych”.
Premia za ryzyko wariancji (variance risk premium, VRP) ucieleśnia kluczową koncepcję finansową odzwierciedlającą różnicę między oczekiwaniami rynku dotyczącymi przyszłej wariancji, implikowanymi przez ceny opcji, a faktycznie zrealizowaną wariancją. Ta rozbieżność nie jest jedynie artefaktem statystycznym, ale obejmuje rekompensatę dla inwestorów ponoszących ryzyko zmienności. Dynamika VRP jest głęboko powiązana z podstawowymi mechanizmami rynkowymi, postawą wobec ryzyka i szerszym otoczeniem makroekonomicznym. Dokładna analiza VRP oferuje potencjał do szczegółowego zrozumienia nastrojów rynkowych, kształtowania się cen, awersji inwestorów do ryzyka i złożonej struktury rynków finansowych. Znaczenie badania VRP wykracza poza jej podstawową definicję. Po pierwsze, pełni ona rolę barometru nastrojów na rynku, gdzie wyższa VRP często oznacza podwyższoną niepewność lub strach na rynku, zapewniając w czasie rzeczywistym pomiar nastrojów inwestorów i postrzegania ryzyka. Po drugie, potwierdzono, że siła predyktywna VRP dotycząca przyszłej zmienności rynku przewyższa inne wskaźniki rynkowe, takie jak zmienność implikowana, oferując w ten sposób dokładniejszą perspektywę, przez którą można rozpoznać oczekiwania rynku.
Ponadto VRP ma szersze implikacje w dziedzinie wyceny aktywów i zarządzania portfelem. Sugeruje się, że ma to związek z premią za akcje i może odgrywać kluczową rolę w tworzeniu zoptymalizowanych portfeli poprzez dokonanie lepszych wyborów w zakresie ryzyka i zwrotu. Powiązanie VRP z innymi kluczowymi koncepcjami finansowymi i jej reakcja na zmiany makroekonomiczne oferują bogaty obszar zarówno badań akademickich, jak i praktycznego wdrożenia. Celem prowadzonych analiz jest poszerzenie wiedzy na temat VRP poprzez zbadanie jej mocy predykcyjnej w prognozowaniu miar ryzyka rynkowego. Badanie ma wyjątkowe podejście i wnosi znaczący wkład w wielu obszarach. W projekcie bada się VRP w krótszych ramach czasowych, ze szczególnym naciskiem na rosnącą tendencję handlu opcjami typu zero dni do wygaśnięcia. Aspekt ten jest szczególnie istotny, biorąc pod uwagę dynamiczny charakter współczesnych rynków finansowych. Ponadto w badaniu zastosowano analizę przekrojową rynku akcji. Takie podejście różni się od konwencjonalnego skupiania się na opcjach indeksowych i indeksie VIX. Eksplorując ten nowy wymiar, badanie oferuje pełniejszy obraz implikacji VRP w różnych segmentach rynku. Zastosowania zawarte w projekcie są zróżnicowane i znaczące. Obejmują one modelowanie oczekiwanych zwrotów, szacowanie miar ryzyka ogona rozkładu, ocenę wpływu uwagi i nastrojów na VRP oraz analizę roli VRP na rynku kryptowalut. Te obszary zastosowań mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia wieloaspektowego wpływu VRP na rynki finansowe. Dodatkowo badania zostały wzmocnione poprzez wykorzystanie zaawansowanych technik uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji. Poprzez integrację tych innowacyjnych metodologii badanie ma na celu zapewnienie głębszego zrozumienia VRP. Oczekuje się, że podejście to rzuci nowe światło na złożoną dynamikę rynków finansowych, zwiększając możliwości predykcyjne i dodając spostrzeżenia strategiczne dla uczestników rynku.
Projekt będzie realizowany we współpracy z Masaryk University, Faculty of Economics and Administration. Czeskim zespołem będzie kierował dr hab. inż. Tomáš Plíhal.