Innowacja między ludźmi. Analiza procesu powstawania i implementacji innowacji w przedsiębiorstwach i podmiotach ekonomii społecznej funkcjonujących w Polsce (21.07.2014 – 20.07.2016)

Realizowane cele

Głównym celem projektu było określenie roli, jaką w tworzeniu i wdrażaniu innowacji odgrywają relacje interpersonalne występujące w zespołach pracowniczych oraz uwarunkowań ich oddziaływania na innowacyjność tych zespołów. Cele szczegółowe odnosiły się do następujących problemów:

1. Co jest uznawane za innowacje i jakie ich rodzaje są uważane na potrzebne w badanych podmiotach.
2. Kto (jakie rodzaje zespołów) jest odpowiedzialny za tworzenie i wdrażanie innowacji w badanych podmiotach.
3. Jakie zjawiska i procesy interpersonalne (np. związane z identyfikacją i podziałem ról zespołowych) towarzyszą kreowaniu i wdrażaniu innowacji przez zespoły pracownicze.
4. Z jakich etapów, z perspektywy zjawisk i procesów interpersonalnych składa się tworzenie i wdrażanie innowacji przez zespoły pracownicze.
5. Które z wymiarów relacji interpersonalnych mają największe znaczenie w kształtowaniu zidentyfikowanych zjawisk i procesów interpersonalnych, towarzyszących kreowaniu i wdrażaniu innowacji.
6. Jakie rodzaje innowacji są najsilniej stymulowane przez pozytywne relacje interpersonalne pracowników.
7. Jakie cechy organizacji (np. typ, wielkość, domena działalności) i jej członków (np. wiek, wykształcenie) sprzyjają budowaniu pozytywnych relacji interpersonalnych.
8. Jakie rodzaje zespołów są najbardziej skuteczne w kreowaniu i wdrażaniu innowacji.

Hipotezy badawcze

Badania przeprowadzone w ramach projektu pozwoliły zweryfikować następujące hipotezy badawcze:

1. Innowacje produktowe są uważane przez badane podmioty za najbardziej potrzebne.
2. Pozytywne relacje interpersonalne sprzyjają powstawaniu zespołów, które spełniają kryteria tzw. wspólnot praktyki.
3. Pozytywne relacje interpersonalne sprzyjają właściwemu podziałowi ról zespołowych w tworzeniu innowacji.
4. Pozytywne relacje interpersonalne minimalizują opór pracowników wobec wdrażania innowacji.
5. Pozytywne relacje interpersonalne sprzyjają najbardziej kreowaniu innowacji społecznych.
6. Relacje interpersonalne są najważniejszym zasobem warunkującym tworzenie i wdrażanie innowacji w przedsiębiorstwach społecznych.
7. Relacje interpersonalne są czynnikiem ważniejszym w stymulowaniu tworzenia i wdrażania innowacji przez pracowników generacji Y w porównaniu z innymi generacjami.

Wpływ na dyscyplinę

Badania zrealizowane w ramach projektu wpisują się w niezwykle aktualny i ważny obszar wiedzy dotyczący realizacji procesu innowacyjnego w organizacji, którego rezultatem jest tworzenie oraz implementacja szeroko rozumianych innowacji. Wyniki zrealizowanych badań pozwoliły na wypełnienie luki poznawczej występującej w obszarze wiedzy na temat społecznych uwarunkowań przebiegu procesu innowacyjnego we współczesnych organizacjach. Zainteresowanie problematyką uwarunkowań realizacji procesu innowacyjnego istnieje od dawna, jednak w literaturze przedmiotu zagadnienia dotyczące społecznych uwarunkowań tworzenia oraz implementacji innowacji stanowią obszar mało opisany. Wpływ prowadzonych w ramach projektu badań na dyscyplinę naukową jest dualny. Patrząc bowiem z perspektywy nauk o zarządzaniu, wyniki uzyskane w ramach projektu znacząco poszerzają wiedzę dotyczącą tworzenia warunków oraz kształtowania zachowań sprzyjających zespołowemu kreowaniu i wdrażaniu innowacji, stanowiących dziś fundament rozwoju wszystkich podmiotów. Natomiast uwzględniając perspektywę socjologii, uzyskane wyniki badań poszerzają wiedzę na temat zjawisk i procesów zachodzących w obrębie potencjału społecznego organizacji. Wyniki badań realizowanych przez zespół wykonawców projektu w sposób szczególny wypełniają lukę poznawczą dotyczącą wielowymiarowości relacji interpersonalnych w zespołach pracowniczych i ich wpływu na oddolne procesy kreowania i wdrażania innowacji.

Należy też podkreślić, iż wnioski wynikające z badań przeprowadzonych przez wykonawców projektu mają istotny wpływ na stan wiedzy w obszarze polityki społecznej. Uzyskane wnioski mogą bowiem ułatwić kształtowanie warunków niezbędnych do tworzenia innowacji w podmiotach ekonomii społecznej (borykających się z niedostatkiem zasobów materialnych), co z kolei znajduje wyraz w bardziej skutecznej reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Na jednej z ostatnich konferencji Academy of Management – najważniejszej konferencji z dziedziny zarządzania na świecie – uczestniczący w niej członkowie zespołu mogli zauważyć, iż problematyka społecznych uwarunkowań tworzenia oraz implementacji szeroko rozumianych innowacji zyskuje coraz większe zainteresowanie badaczy, jednak przede wszystkich ze Stanów Zjednoczonych. Zatem podjęcie tej problematyki przez zespół realizujący projekt stanowi istotny wkład w rozwój nauk o zarządzaniu oraz socjologii nie tylko na gruncie polskim, ale i europejskim. Wyniki przeprowadzonych w ramach projektu badań należy potraktować jako drogowskaz prowadzący do zwiększenia zdolności przedsiębiorstw oraz podmiotów ekonomii społecznej do tworzenia oraz implementacji szeroko rozumianych innowacji, a także jako punkt wyjścia dla dalszych badań prowadzonych nie tylko w obszarze nauk o zarządzaniu, ale także w ujęciu interdyscyplinarnym, integrującym podejście nauk o zarządzaniu z podejściem socjologicznym i psychologicznym.

Projekt naukowy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki